De Darwin Industry

Na de Tweede Wereldoorlog is er een publiciteitsmachine actief rond de bioloog Charles Darwin. Hij zou de gigant zijn die de moderne biologie heeft gegrondvest, de gigant die de wetenschap heeft geseculariseerd. Hij zou de grootste wetenschapper van de 19^e eeuw zijn, ja het grootste genie aller tijden. Die halve eeuw Darwin-promotie heeft een naam: de Darwin Industry. Het toppunt ervan is het Darwinjaar 2009.

Was Darwin echt zo’n belangrijk bioloog? Nee, zegt de auteur van dit boek, Darwin’s tijdgenoten Mendel en Virchow leverden grotere bijdragen aan het vak. En ook de secularisering van de wetenschap heeft weinig te danken aan Darwin, die als trouw anglicaan prominent begraven ligt in het anglicaanse hoofdkwartier Westminster Abbey.
  Hoe kan het dan dat de Darwin Industry zo’n mythe rond Darwin spint? In elf essays beschrijft dit boek Darwin’s wonderlijke rol in de wetenschapsgeschiedenis. Het elegante en bij vlagen humoristische boek zal zowel historici als biologen verrassen.

Verlichting of darwinisme ?

De Verlichting heeft in vier eeuwen het christelijke wereldbeeld vervangen door het wereldbeeld van de moderne natuurwetenschap. In dat lange proces van secularisering is telkens een ander land het actiecentrum. In de 17^e eeuw bruist het vooral in Nederland, in de 18^e eeuw bruist het vooral in Frankrijk, in de 19^e eeuw in Duitsland, in de 20^e eeuw in Engeland en Amerika. 
  In de 19^e eeuw excelleert actiecentrum Duitsland in de biologische wetenschappen. Engeland is in die tijd een achterblijver op dat gebied. Hoe is dan toch de mythe over ‘genie’ Darwin ontstaan?

Pas na de Tweede Wereldoorlog wordt de Angelsaksische wetenschap toonaangevend in de wereld. Het Engels wordt de taal van de wetenschap. Engelse en Amerikaanse vakbladen worden leidend. In die naoorlogse halve eeuw creëert de Darwin Industry de mythe rond Darwin. Het is een ietwat chauvinistische Angelsaksische mythe.

Verlichting en darwinisme staan haaks op elkaar. De Verlichting is een nuttig proces, het darwinisme daarentegen is een wonderlijke lobby. Darwin’s bijdrage aan de wetenschap was beperkt en de politieke invloed van het darwinisme heeft bepaald ongunstige kanten gehad. Het bood een ideologisch alibi voor Engels koloniaal geweld, en het leverde aan Duitsland een deel van de inspiratie om twee wereldoorlogen te beginnen. De Darwin Industry retoucheert die ongunstige kanten.
  Dit boek krabt de retouche-verf weg, zodat een realistischer historisch beeld zichtbaar wordt. Het beeld toont de indrukwekkende prestaties van de Duitse Verlichtingsdenkers en biologen in de 19^e eeuw. Het toont de beperkte en later overbelichte bijdrage van Darwin aan de wetenschap. En het toont de ongunstige politieke invloed van het darwinisme.

                                                                       .

                                                  ######################                                                                                                                                                                                                                                                 .