Ton Munnich (1955) is historicus. Hij begon zijn studie in 1973 en voltooide die in 1981. Hij werkte voor een krant, voor een ziekenhuis en voor een gemeentelijke afdeling Monumentenzorg. Intussen bleef hij betrokken bij het vak wetenschapsgeschiedenis. Die veertig jaren fascinatie voor zijn vak hebben geleid tot dit boek.

over het ontstaan van dit boek 

Rond 1970 is de Mammoetwet ingevoerd, de grote hervorming van het voortgezet onderwijs. Vlak daarvoor ging ik naar school: eindexamen 1973, het laatste jaar van het klassieke gymnasium. Het lesrooster telde tien vakken. Op de universiteit koos je er één, enigszins een verschraling. Ik koos Geschiedenis. Een mooi vak, maar een tikje eenzijdig. Wat wist ik bij mijn afstuderen over relativiteitstheorie, psychologie, geneeskunde, culturele antropologie, taal? Weinig.

Na mijn studie oriënteerde ik me breder. Ditmaal niet via een formele studie, het werd mijn eigen speurtocht in vooral wetenschapshistorische thema’s. Ik bezocht lezingen, symposia, antiquariaten, universiteitsbibliotheken. Las wetenschapshistorische studies en biografieën. Volgde de eerste twee jaren van de studie sociologie. Bezocht twee semesters een groep bij de vakgroep biologie. Had contact met de redacteur van Van Dale’s etymologische woordenboek P.A.F van Veen. Las over fysica, over medische geschiedenis, over culturele antropologie, over ideeëngeschiedenis.

Soms maakte ik aantekeningen voor een mogelijk boekje, werktitel: ‘Vier eeuwen Verlichting’. Ik definieerde de Verlichting als: ‘de vervanging van het christelijke wereldbeeld door het wereldbeeld van de moderne natuurwetenschap’. Ik wilde laten zien dat het een proces van vier eeuwen is geweest, met het zwaartepunt telkens in een ander land: in de 17^e eeuw bruist vooral Nederland van Verlichtingsactiviteit, in de 18^e eeuw bruist vooral Frankrijk van Verlichtingsactiviteit, in de 19^e eeuw Duitsland, in de 20^e eeuw Engeland en Amerika.

Toen brak het jaar 2009 aan, het internationale Darwinjaar, met een stortvloed aan loftuitingen over de man. De Darwin-biografen wedijverden in het vinden van superlatieven over zijn genie. Daarmee vertekenden zij de realiteit. In de 19^e eeuw is immers Duitsland het actiecentrum van Verlichting en wetenschap. Niet Engeland, niet Darwin. Ik begon te werken aan een concrete publicatie hierover. Daarin moest ik drie dingen doen :

• kort schetsen dat de Verlichting een proces van vier eeuwen is, met het zwaartepunt telkens in een ander land, zoals hierboven aangegeven.
• inzoomen op de 19^e eeuw, waarin de Duitse wetenschap de internationale locomotief is, terwijl de Engelse wetenschap nogal achteraan hobbelt. Met name twee wetenschappelijke reuzen uit het Duitse taalgebied – Virchow en Mendel – contrasteren met de eenvoudiger geest Darwin.
• verklaren waardoor de indrukwekkende Duitse wetenschap van de 19^e eeuw na de Tweede Wereldoorlog vergeten is, terwijl de beperkte Darwin in die naoorlogse periode juist een publiciteitsmachine wordt.

Ik kon de drie taken zonder problemen realiseren. Het werk aan het boek duurde vijf jaar, 2009-2014, het was goed te combineren met mijn deeltijdbaan. Tegen het einde van het schrijfproces zocht ik een uitgever. Totemboek werd aanbevolen. Die heeft het boek smaakvol gepubliceerd. De reacties waren positief, enkele van die reacties staan op deze website, klik op button ‘Nieuws & Reviews’. Er was één negatieve reactie, van een Darwin-bewonderaar. Zijn reactie bespreek ik onder de button ‘Discussie’.

#################################################